Nieuwe blauwdruk voor de ontwikkeling van China

Dit artikel is ook beschikbaar in: Engels, Vereenvoudigd Chinees, Frans, Duits, Italiaans, Spaans, Pools

De Chinese overheid heeft haar plannen bekendgemaakt voor de rest van het decennium, in een document met de titel “The Decision on Major Issues Concerning Comprehensively Deepening Reforms.” Dit “Besluit” is naar buiten gebracht op de Derde Plenaire Zitting van het 18de Centraal Comité van de Communistische Partij van China, dat begin november plaatsvond. Het document zet een aantal geplande hervormingen uiteen, met onder andere een meer centrale rol voor de markten, in het kader van het streven van de regering van President Xi Jinping om de benijdenswaardige groei van China op lange termijn door te trekken. We verwachten geen directe resultaten van “Het Besluit”, dat meer moet worden gezien als een serie oogmerken voor de lange termijn, maar we denken wel dat de voorstellen de langetermijnvooruitzichten voor beleggers in China aanzienlijk verbeteren.

De 60 hoofdstukken van “Het Besluit” bestrijken talrijke aspecten van het leven in China, waarbij sommige van bijzonder belang zijn voor ons als beleggers. De plannen in verband met de staatsbedrijven in China zijn daar een sprekend voorbeeld van. Het ziet ernaar uit dat de staatsbedrijven een belangrijke rol zullen blijven spelen in de Chinese economie, maar hun aard zou wel kunnen veranderen. Zo omvatten de voorstellen plannen om de rekrutering van het management meer open en professioneler te maken, te experimenteren met hybride structuren waar ook privékapitaal wordt ingebracht, en de staatsbedrijven onder te brengen in vermogensbeheerbedrijven zoals het Singaporese Temasek. De plannen om de overcapaciteit aan te pakken en een open, eerlijke en transparante markt te bevorderen, lijken te wijzen op een grotere nadruk op hun winstdoelstellingen op lange termijn. De hervormingen van de gereguleerde prijzen van brandstof, water en andere nutsdiensten zouden het winstpeil van sommige staatsbedrijven kunnen opkrikken. Het streven om de markt in te zetten als basis voor de prijzen en de maatregelen tegen monopolies en oneerlijke handelspraktijken zouden de staatsbedrijven wel kunnen blootstellen aan een verscherpte concurrentie. Wij denken echter dat een meer commercieel gerichte houding bij het management positieve gevolgen kan hebben voor de genoteerde dochterondernemingen van deze entiteiten, terwijl ook diverse bedrijven met gemengd eigenaarschap en vermogensbeheerbedrijven kansen zouden moeten bieden voor de beleggers.

De hervorming van de staatsbedrijven wordt ongetwijfeld een grootschalig werk van lange adem, en “Het Besluit” maakt duidelijk dat een en ander eerst zal worden uitgeprobeerd in Vrijhandelszones (VHZ’s), waarvan de eerste recent is aangekondigd voor Shanghai. De operationele voorwaarden van de VHZ’s zijn nog niet in detail bekend, maar een belangrijk aspect lijkt de verschuiving van de veronderstelde uitsluiting van privé- en buitenlands kapitaal uit niet specifiek goedgekeurde projecten, naar toegang voor kapitaal tot alle marktsegmenten, met uitzondering van die op een “negatieve lijst.” We verwachten heel wat van de uitgebreide mogelijkheden voor de beleggers via deze VHZ’s, die volgens ons een sterke aantrekkingskracht kunnen uitoefenen op kapitaal, zowel vanuit het buitenland als vanuit China zelf.

De elementen van “Het Besluit” die volgens ons de grootste impact op lange termijn kunnen hebben, betreffen het Chinese volk als particulieren. De noodzaak om de inkomensongelijkheid tussen landelijke en stedelijke gebieden terug te dringen en de migratie naar kleine en middelgrote steden te vergemakkelijken loopt als een rode draad door het document. De hervorming van het “hukou”-systeem van de registratie van de huishoudens en de voorgestelde garantie inzake basisdiensten voor alle inwoners van stedelijke gebieden zijn in dat opzicht belangrijke initiatieven. De plannen om inwoners van landelijke gebieden meer rechten te geven in de verkoop van land zouden een aanzienlijke vermogensoverdracht van de plaatselijke autoriteiten naar de particulieren inhouden, en tegelijk wellicht meer land beschikbaar maken voor ontwikkeling. De centralisatie van sociale voorzieningen zoals pensioenuitkeringen zou migranten een grotere bewegingsvrijheid bezorgen, zij lopen dan immers niet langer het risico hun opgebouwde rechten te verliezen wanneer ze verhuizen. Een sterker sociaal opvangnet zou de Chinese consumenten er ook toe kunnen aanzetten een groter deel van hun inkomen uit te geven.

Maar misschien nog het belangrijkste is dat de sterke nadruk in het document op eerlijke handel, rechtszekerheid en eigendomsrechten (met inbegrip van intellectuele-eigendomsrechten) de beloning voor innovatie en ondernemerschap zou kunnen opvoeren. De veranderingen in het financiële systeem om de oprichting van kleine privébanken mogelijk te maken zou de financiering moeten vergemakkelijken van het kleinbedrijf, dat vroeger alleen terecht kon bij dure informele bronnen. Het terugschroeven van de directe staatsinterventie in “culturele activiteiten” zou de ontwikkeling van dienstgerichte bedrijven kunnen stimuleren. De versoepeling van het eenkindbeleid, waarbij koppels een tweede kind zouden mogen krijgen als een of beide ouders zelf uit een eenkindgezin afkomstig zijn, zou kunnen uitmonden in een aanzienlijke babyboom, een gunstige trend voor kindgerichte bedrijven. Al deze factoren zouden een sterke extra impuls kunnen geven aan het thema van de stijgende consumentenuitgaven, die het potentiële rendement van de Chinese aandelen op lange termijn zouden kunnen aandrijven.

Samengenomen denken we dat, naarmate de voorstellen in “Het Besluit” van kracht worden in de periode tot 2020, China nog complexer, individugerichter en zelfs dynamischer zou kunnen worden dan het nu al is. Als beleggers kijken we uit naar deze positieve ontwikkelingen.