Een nieuwe wind in het Saoedi-Arabische beleggingsklimaat

Dit artikel is ook beschikbaar in: Engels, Vereenvoudigd Chinees, Frans, Duits, Spaans, Pools

Er waait een nieuwe wind door Saoedi-Arabië, die wel eens een ingrijpende verandering in het beleggingsklimaat van het land zou kunnen inluiden. Een van de financiële gebeurtenissen in het Midden-Oosten waar het meeste naar wordt uitgekeken, wordt binnenkort wellicht werkelijkheid: de openstelling van de Saoedi-Arabische aandelenmarkt voor buitenlandse beleggers.

De islam is ontstaan in Saoedi-Arabië, een plaats waar moslims uit de hele wereld hun spirituele toevlucht zoeken in de heilige steden Mekka en Medina. Met zijn onherbergzame, droge woestijnen en extreme temperaturen komt het land bij veel mensen over als een ontoegankelijk gebied. Het beleggingsklimaat kan echter milder worden voor buitenlandse beleggers, nu de financiële toezichthouder van het Koninkrijk, de in Riyad gevestigde Capital Market Authority (CMA), aankondigde dat buitenlanders vanaf 2015 de mogelijkheid zouden krijgen om aandelen te kopen en te verkopen op de Saoedi-Arabische Tawadul All Share Index. Tot deze ingrijpende verandering echt wordt ingevoerd, hebben beleggers van buiten de zes landen van de Gulf Cooperation Council (GCC) alleen een indirecte markttoegang, via swaps en beursverhandelde fondsen.

De Saoedi-Arabische toetreding tot de Wereldhandelsorganisatie (WHO) in 2005 hielp om de basis te leggen voor het openstellen van het Koninkrijk voor ruimere buitenlandse beleggingen, door de Saoedi-Arabische overheid aan te zetten tot economische hervormingen en diversificatie.

Zoals ik het zie, is de aankondiging van de CMA een keerpunt voor de regio. Tegen de USD 745 miljard[1] grote Saoedische economie vallen veel andere landen van de regio in het niet, en de markt is er goed gekapitaliseerd en volwassen. De handelsliquiditeit op de Saoedi-Arabische aandelenmarkt is de hoogste van de regio en Saoedi-Arabië heeft ook de sterkste pijplijn van beursintroducties. Sommige marktwaarnemers denken dat Saoedi-Arabië bij indexprovider MSCI binnen zo’n twee jaar kan worden opgewaardeerd tot opkomende markt, dus zonder de tussenfase van ‘frontier’-classificatie, wat natuurlijk belangstelling opwekt bij de beleggers.

Saoedi-Arabië is de grootste producent van de organisatie van olie-exporterende landen (Organization of Petroleum Exporting Countries, OPEC). Aardolie is de belangrijkste factor voor de overheidsinkomsten en het bbp. Volgens ons heeft de Saoedische economie de beleggers echter heel wat meer te bieden dan alleen haar olierijkdom. Wij waren onder de indruk van de kwaliteit van het management bij veel Saoedische bedrijven, en niet alleen binnen de energiesector. Onze voorkeur gaat naar banken en consumptiegerichte bedrijven, zoals winkelketens en voeding en drank, die niet alleen de Saoedische maar ook de ruimere markt van het Midden-Oosten bedienen. Er zijn volgens ons heel wat kansen te vinden in Saoedi-Arabië, en wij zijn er dan ook voortdurend naar op zoek. Belangrijk daarbij – vooral in het licht van het enthousiasme op de markt voor het vooruitzicht van buitenlandse beleggingen – is aandelen te kunnen kopen tegen aantrekkelijke prijzen. Op middellange termijn verwachten wij dat de belangstelling van de buitenlandse beleggers gestaag zal toenemen in de aanloop naar de uiteindelijke opname van Saoedi-Arabië in de wereldindexen. Dat zou echter ook speculatieve excessen kunnen veroorzaken zoals toen MSCI aankondigde dat de Verenigde Arabische Emiraten en Qatar zouden worden opgewaardeerd van frontiermarkt naar opkomende markt – beide markten moesten later een scherpe correctie incasseren. Hopelijk zullen de Saoedi’s erin slagen om dat soort marktvolatiliteit te voorkomen, aan de hand van een doordacht beleggingskader en wellicht een meer geleidelijke buitenlandse integratie.

Saoedi-Arabië kan bogen op een solide lopende rekening en boekte in 2013 een overschot in de overheidsbegroting dankzij de aardolie-inkomsten, die op een hoog peil lagen door zowel de productie als de prijzen. De overheid heeft de afgelopen jaren zwaar geïnvesteerd om de economie te diversifiëren en economische groei te stimuleren. Volgens ons verkeert Saoedi-Arabië in een sterke positie om te kunnen blijven investeren, nu de valutareserves meer dan 100% van het bbp bedragen.[2] Het land boekt ook een indrukwekkend groeitempo: het bbp is de afgelopen vier jaar gemiddeld meer dan 6% gegroeid, al ziet het ernaar uit dat de groei in 2014 wat lager zal uitvallen.^[3]

Uitdagingen voor Saoedi-Arabië
Hoewel de economische en beleggingsvoorspellingen positief ogen, hangen er wel enkele donkere wolken boven het land, zoals de hoge werkloosheid bij de jongeren. De mediaanleeftijd van de Saoedi-Arabische bevolking is 26,4 jaar[4], en in 2010 waren er circa 8,5 miljoen buitenlandse werknemers actief in de Saoedische economie, bijna een derde van de totale bevolking[5]. Dat verklaart meteen ook waarom de werkloosheid zo’n belangrijk thema is voor de inwoners. De overheid probeert het probleem aan te pakken, bijvoorbeeld door opleiding en onderwijs te promoten via de oprichting van de King Abdallah University of Science and Technology. Uit mijn gesprekken van de afgelopen jaren met Saoedische beleidsmakers blijkt dat er meer aandacht gaat naar onderwijs en rekrutering, gericht op de grote groep van jongeren, die vaak niet beschikken over de opleiding en technische vaardigheden die de privésector nodig heeft. Op korte tot middellange termijn kan dit verschil tussen wat het nationale onderwijssysteem oplevert en wat de privésector vereist aanhouden.

Wij denken dat er meer banen in de privésector moeten komen: twee derde van de Saoedische burgers werkt voor de overheid. En volgens ons hebben de jongeren meer aansporing en opleiding nodig om te kunnen werken in een ruimer spectrum van geschoolde jobs, een essentiële factor voor economische groei. Interessant daarbij is dat het ministerie van Werk van het Koninkrijk Saoedi-Arabië onlangs aankondigde dat het in zee gaat met de Harvard University en het Massachusetts Institute of Technology om deze herfst een online onderwijsproject te introduceren in het land. Het project omvat een uniek pilotprogramma gericht op Saoedische vrouwen, jongeren, gehandicapten en inwoners in rurale gemeenschappen, die tot nu toe vaak minder toegang hadden tot onderwijs en arbeidskansen.

Natuurlijk zijn ook de geopolitieke problemen in de regio een bron van bezorgdheid. De Arabische Lente, een drukpunt voor sommige landen in het Midden-Oosten, zorgde slechts voor beperkte protesten in Saoedi-Arabië. Dat was mede te danken aan de solide economie en de algemene stijging van de levensstandaard, naast de populariteit van de koning en zijn hervormingen. De recentere spanningen in de regio hebben tot nu toe nog geen impact van betekenis gehad op de economie van Saoedi-Arabië, los van de toegenomen volatiliteit in de aardolieprijzen.

Wij beschouwen Saoedi-Arabië als een goede maatstaf voor de groei in de Golf-regio, en wij denken dat de toegenomen interesse van de beleggers voor Saoedi-Arabië waarschijnlijk ook andere landen zal aansteken. Wij zijn optimistisch over de mogelijkheid dat meer buitenlandse beleggingen langetermijnvoordelen kunnen opleveren voor het land en de regio, en wij zijn opgetogen over de potentiële kansen die deze belangrijke ontwikkeling voor ons als beleggers kan inhouden.

De verklaringen, meningen en analyses van dr. Mobius zijn louter bedoeld ter informatie, zij mogen niet worden beschouwd als individueel beleggingsadvies of een aanbeveling om te beleggen in welke effecten dan ook of om welke beleggingsstrategie dan ook te gebruiken. Omdat markt- en economische omstandigheden snel kunnen veranderen, betreffen de opmerkingen, opinies en analyses de datum van dit document en kunnen zij zonder voorafgaand bericht veranderen. Dit document is niet bedoeld als een volledige analyse van alle wezenlijke feiten betreffende een land, regio, markt, sector, belegging of strategie.