Consumptiepatronen in China: van grondstoffen tot karaoke

Dit artikel is ook beschikbaar in: Engels, Vereenvoudigd Chinees, Frans, Duits, Italiaans, Spaans, Pools

Er is heel wat te doen geweest over de vertraging van de groei in China en de impact daarvan op de vraag naar grondstoffen en als bijgevolg de grondstoffenprijzen. De meeste aandacht gaat naar de koersschommelingen van ruwe aardolie, terwijl het aandeel van China in het wereldwijde olieverbruik circa 12% bedraagt. Dat is niet weinig, maar toch minder dan het aandeel van de Verenigde Staten.[1] Je zou kunnen stellen dat de Chinese vraag waarschijnlijk een grotere impact heeft gehad op de prijzen van veel andere grondstoffen, waarvoor China een nog groter aandeel in de wereldwijde vraag voor zijn rekening neemt. Het aandeel van China in de wereldwijde graanconsumptie bedroeg circa 22% in 2014^[2] en zijn aandeel in het wereldwijde metaalverbruik verdrievoudigde van 13% in 2000 naar 47% in 2014.[3] China is een belangrijke afnemer van aluminium, nikkel, koper, zink, tin en ijzererts. Natuurlijk is China niet alleen een afnemer van ruwe grondstoffen.
De groeiende middenklasse heeft haar enorme koopkracht aangewend en nieuwe binnenlandse industrieën doen ontstaan die ons als beleggers sterk interesseren, zoals cosmetica, entertainment (cinema, muziek) en andere.

Terwijl China blijft evolueren van een economisch groeimodel dat vooral op export was gebaseerd naar een door de binnenlandse ontwikkeling geleid model, is de groei van het algemene bruto binnenlands product (bbp) vertraagd. Dat de groei zou vertragen, viel te verwachten gezien de enorme groei van de Chinese economie in de afgelopen decennia. We mogen daarbij niet vergeten dat de totale waarde in dollar van zijn economie enorm is toegenomen. Een belangrijke kwestie is hoe de Chinese vraag naar grondstoffen zal evolueren naarmate zijn economische model verandert. Wij denken dat de vraag naar energie en metalen in China op lange termijn eerder zal stijgen dan zal dalen. Wij letten hier op de enorme groei en verbetering van de infrastructuur die in China nog altijd nodig is in vergelijking met ontwikkelde markten. Deze voortgezette vraag zal waarschijnlijk worden gevoed door de aanhoudende migratie van het platteland naar de steden. Wel achten wij het mogelijk dat de vraag de eerder gestelde verwachtingen van verschillende grondstoffenproducenten niet zal inlossen, omdat zij de groei van het verbruik in China en andere delen van de wereld mogelijk hebben overschat.

Het belang van ijzererts voor infrastructuurprojecten

IJzererts is het belangrijkste onderdeel van staal en dus van cruciaal belang voor infrastructuurprojecten. Voor China bijzonder belangrijk, omdat het een aandeel van 50% in de wereldwijde productie van ruw staal heeft.[4] Uiteraard verwachten wij dat dit aandeel zou kunnen dalen naarmate de Chinese economie zich meer op de consument richt en minder afhankelijk is van infrastructuurprojecten voor zijn groei. Andere landen zoals India staan nog aan de start van een periode van sterke ontwikkeling van hun infrastructuur. In elk geval is China op dit moment zo belangrijk geworden dat de wereldwijde richtprijs voor ijzererts, die vroeger werd vastgesteld in Japan, nu is gebaseerd op de prijs voor leveringen in Chinese havens. De snelgroeiende staalproductie in China heeft echter ook een kwalijke keerzijde met een verregaande luchtvervuiling in en rond de hoofdstad.

Premier Li Keqiang heeft beloofd oplossingen te vinden voor dit probleem, waaronder strengere straffen voor overtreders van wetten en regels die vervuiling moeten tegengaan. Zo gingen de herdenkingen in Peking rond de 70ste verjaardag van het einde van de Tweede Wereldoorlog begin september gepaard met de tijdelijke sluiting van duizenden staalfabrieken in de regio en de stillegging van duizenden bouwprojecten om de luchtvervuiling tijdens de evenementen te verminderen. De overheid heeft ook maatregelen genomen om de overcapaciteit in de staalsector aan te pakken, met een verschuiving van een deel van de productie van de provincie Hebei (die verantwoordelijk is voor het leeuwendeel van de smog in Peking) naar de kustgebieden. Ook wordt verwacht dat China in de toekomst meer staal zal recyclen, wat op lange termijn een impact zou moeten hebben op de productie, vervuiling en prijzen.

Hoewel wij niet kunnen voorspellen in welke richting de grondstoffenprijzen zullen evolueren, zien wij wel, dat China als grootverbruiker van grondstoffen, een belangrijk centrum wordt van de wereldwijde grondstoffenhandel. Tot nog toe werd die gedomineerd door Londen en New York. Een sprekend bewijs daarvan is de overname van de London Metal Exchange in 2012 door Hong Kong Exchanges and Clearing Ltd.

Veranderende consumptietrends in China: muziek en cosmetica

Hoewel ik de bezorgdheid over de vraag in China naar grondstoffen zeker niet onder het tapijt wil vegen, is de bloei van nieuwe sectoren en diensten in China in mijn ogen een nog boeiender verhaal. Ons team speurt de markt af naar mogelijk interessante beleggingskansen in China die worden voortgedreven door een verschuiving van de smaak van de consumenten en de consumptietrends naarmate de lonen stijgen en de middenklasse blijft groeien. Op mijn reizen door China zie ik sectoren die enkele tientallen jaren geleden nog niet bestonden, maar vandaag een niet te verwaarlozen economische impact hebben.

Muziek is daar een voorbeeld van. Net als in andere delen van de wereld speelt muziek een belangrijke rol in het leven van de Chinezen. Tijdens mijn bezoeken aan talrijke Chinese steden zag ik ontzettend veel karaokebars, die de groeiende populariteit bewijzen. De populariteit van de verschillende Chinese artiesten beoordelen is echter een volledige dagtaak, die in China misschien zelfs nog complexer is dan in sommige andere landen. Terwijl we in de Verenigde Staten bijvoorbeeld Billboard hebben als belangrijkste bron, een magazine voor de muziekindustrie dat een ranglijst van populaire songs en verkochte albums opstelt, bestaan er in China vele verschillende hitlijsten. Volgens één bron dingt een Chinese website die muziekvideo’s streamt naar marktleiderschap door in zee te gaan met Billboard om een wekelijkse lijst op basis van zijn statistieken over de Chinese popmuziek te publiceren op zijn website. De wereldwijde muziekindustrie is niet blind voor de groeiende invloed van de Chinese consument. Zo nam de Amerikaanse rockband Bon Jovi onlangs een populaire song in het Mandarijn op.

Momenteel is de Chinese muziekmarkt nog klein, met geschatte inkomsten uit digitale muziekdiensten van circa 91 miljoen dollar per jaar in 2014, terwijl dat cijfer volgens de International Federation of the Phonographic Industry in de Verenigde Staten 3,5 miljard dollar bedroeg. Officiële statistieken geven aan dat in China meer dan 400 miljoen mensen online muziek beluisteren. Het is echter een lastige markt omdat het steeds moeilijker wordt om die mensen die online luisteren te doen betalen voor deze diensten. Er moeten dan ook nieuwe manieren zijn om het gebruik te meten en inkomsten te genereren. Eén website meet wekelijks de populariteit van liedjes aan de hand van het aantal dat geklikt is en publiceert die informatie op zijn eigen officiële website, naast gegevens van microblogsites. Veel Chinezen zijn ook bereid te betalen om hun “likes”, of met andere woorden hun favoriete liedjes, te delen op het internet. Een uniek kenmerk van de Chinese muziekindustrie die de zaak nog complexer maakt is dat Chinese popliedjes tegenwoordig niet meer alleen in het Mandarijn worden gezongen, maar ook in het Kantonees.

Nu China steeds meer verstedelijkt en het inkomen per inwoner stijgt, is het geen verrassing dat China ook zijn achterstand op de Verenigde Staten inloopt in andere consumentenmarkten, zoals de cosmetische sector. De jaarlijkse groei van de verkoop van schoonheids- en verzorgingsproducten in China overstijgt de wereldwijde groei van de verkoop van cosmetische producten. Men verwacht dat de totale verkoop van huidverzorgingsproducten in heel Azië dit jaar bijna de helft van de wereldwijde verkoop zal vertegenwoordigen.[5]

Een groot deel van de Chinese markt voor cosmetica en huidverzorgingsproducten wordt gedomineerd door buitenlandse merken. Plaatselijke bedrijven hebben dus nog heel wat groeimarge. Zuid-Korea, dat een kwart van zijn cosmetische producten naar China exporteert, is een belangrijke speler in deze markt.[6] Cosmetische producten worden in China verkocht via supermarkten en hypermarkten, warenhuizen, speciaalzaken en online.

Volgens ons is er een mooie toekomst weggelegd voor onder andere de muziekindustrie en de cosmetische sector in het land met het grootste aantal inwoners ter wereld. Dat de totale groei van de Chinese economie minder hoog ligt dan in de afgelopen decennia verontrust ons niet, omdat wij geloven dat China een krachtige motor voor de wereldeconomie zal blijven en nog vele jaren in veel sectoren een belangrijke rol zal blijven spelen.

De verklaringen, meningen en analyses van Mark Mobius zijn louter bedoeld ter informatie, zij mogen niet worden beschouwd als individueel beleggingsadvies of een aanbeveling om te beleggen in welke effecten dan ook of om welke beleggingsstrategie dan ook te gebruiken. Omdat markt- en economische omstandigheden snel kunnen veranderen, betreffen de opmerkingen, opinies en analyses de datum van dit document en kunnen zij zonder voorafgaand bericht veranderen. Dit document is niet bedoeld als een volledige analyse van alle wezenlijke feiten betreffende een land, regio, markt, sector, belegging of strategie.

 Belangrijke wettelijke informatie

Alle beleggingen gaan met risico’s gepaard, waaronder een mogelijk verlies van het ingelegde kapitaal. Beleggingen in buitenlandse effecten houden speciale risico’s in, zoals wisselkoersschommelingen, economische instabiliteit en politieke ontwikkelingen. Beleggingen in landen met een opkomende markt, waar frontiermarkten een subset van vormen, gaan gepaard met grotere risico’s die verband houden met dezelfde factoren, boven op de risico’s die verbonden zijn aan hun relatief geringe omvang, de lagere liquiditeit en het gebrek aan een gevestigd wettelijk, politiek, zakelijk en sociaal kader om effectenmarkten te ondersteunen. Omdat deze kaders doorgaans nog minder ontwikkeld zijn op de frontiermarkten, en gelet op diverse factoren zoals het hogere risico van extreme koersvolatiliteit, illiquiditeit, handelsbarrières en deviezencontroles, gelden de risico’s van de opkomende markten nog sterker voor frontiermarkten. Aandelenkoersen vertonen soms snelle en scherpe schommelingen als gevolg van factoren die een invloed hebben op individuele bedrijven, specifieke sectoren of bedrijfstakken, of op de algemene marktomstandigheden.

[1] Bron: Wereldbank, “Hoe belangrijk zijn China en India in het wereldwijde grondstoffenverbruik?” Juli 2015, gebaseerd op gegevens van 2014.

[2] Ibid.

[3] Ibid.

[4] Bron: Internationaal Monetair Fonds, oktober 2015. Gegevens per 2014.

[5] Bron: Wall Street Journal, “Cosmetics Industry Applies Asian Trends to West”, mei 2015.

[6] Bron: Bloomberg, “Could Korean Beauty Products Be Korea’s New Export Machine?” 8 september 2015.